Hồi còn ở lán Nà Lừa tại Tuyên Quang, chủ tịch Hồ Chí Minh bị ốm nặng, sốt cao kéo dài. Nhờ một vị thuốc của người dân tộc trong vùng, Người đã dứt sốt và khỏe hơn.Vị thuốc ấy có tên là "mã liên an”, nghĩa là ngựa liền yên.
Đồng bào dân tộc ở các tỉnh miền núi thường phát âm chệch đi một chút, như ở Tuyên Quang gọi là “mã lìn ón”, ở Bắc Kạn là “mạ liền an”...
Theo hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Hồ Chủ tịch đã được một cụ lang người Tày ở Tuyên Quang dùng chính vị thuốc này chữa cho khỏi bệnh trong đợt ốm nặng hồi tháng 7/1945. Khi đó, Bác Hồ đang ở trong Lán Nà Lừa, một chiếc lán nhỏ dựng trên sườn núi, giữa rừng nứa thuộc xã Kim Long, huyện Sơn Dương (lúc đó là châu Sơn Dương) tỉnh Tuyên Quang.Ông Giáp viết: “Có hôm tôi đến, Bác đang lên cơn sốt, cứ nói mê man. Bấy giờ chúng tôi rất thiếu thuốc, chỉ có vài viên thuốc cảm và ký ninh. Bác uống mà không thấy đỡ. Thường khi, nếu không phải lúc nghỉ, không bao giờ Bác nằm, thế mà bây giờ Bác phải chịu nằm, lại mê sảng luôn... Hôm ấy Bác mệt lắm. Lúc nào tỉnh Bác chỉ nói tình hình. Mỗi lúc nhớ điều gì, Bác lại dặn. Lúc bấy giờ tôi không dám nghĩ rằng đấy là những lời trối trăng của Bác, nhưng sau này tưởng lại, thấy là Bác lúc ấy yếu quá, có ý muốn dặn lại công việc."
Suốt đêm ấy Bác lúc tỉnh lúc mê. Hôm sau, ông Giáp viết thư hỏa tốc về Trung ương, và tìm hỏi bà con địa phương xem có thuốc men gì không. Bà con nói gần đây có một ông lang chữa bệnh sốt nóng giỏi. Đại tướng cho người cưỡi ngựa đi đón về.
"Ông lang già người Tày đến xem mạch, sờ trán Bác, rồi cho Bác ăn một thứ củ vừa đào trong rừng về, đem đốt cháy hòa vào cháo loãng. Bác tỉnh, hôm sau ăn thêm mấy lần với cháo loãng nữa, cơn sốt nhẹ dần. Bác lại ngồi dậy làm việc hằng ngày được” - DDại tướng Võ Nguyên Giáp viết.
Sau đó, Bác Hồ thường dặn cán bộ khi đi đường hễ thấy cây mã lìn ón thì đào cả củ về phơi khô, mang theo trong ba lô, vì đó là một vị thuốc chữa sốt rất hay.
Mã liên an không chỉ chữa sốt
Khi mới biết cây mã liên an, giáo sư Đỗ Tất Lợi, chuyên gia về cây thuốc Việt Nam, thấy rất giống cây “hà thủ ô trắng” thường được dùng bổ máu và chữa râu tóc sớm bạc. Do đó trong các sách thuốc, nó được coi là một tên gọi khác của hà thủ ô trắng. Mãi đến đầu thập kỷ 1990, giáo sư Lợi mới đã phát hiện ra đó là hai cây khác nhau. Hà thủ ô trắng có tên khoa học Streptocaulen juventas, còn mã liên an là Streptocaulon griffithii Hook.f.
Theo Đông y, mã liên an vị đắng hơi ngọt, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc. Nó được dùng chữa sốt rét, cảm mạo phát sốt lúc nóng lúc lạnh, tiêu chảy, lỵ, đau dạ dày, tiểu tiện nhỏ giọt, tiểu đục. Như vậy, ngoài tác dụng chữa cảm sốt mà cụ lang người dân tộc đã áp dụng để chữa khỏi bệnh cho Bác Hồ, cây còn có thể chữa trị một số chứng bệnh khác.
- Chữa viêm ruột cấp tính và mạn tính: Dùng rễ củ mã liên an phơi khô, nghiền mịn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 1,5-3g, chiêu bằng nước sôi.
- Chữa viêm thận mạn tính, đau lưng: Dùng 3-6g rễ mã liên an tươi, sắc nước uống trong ngày.
- Chữa rắn độc cắn: Dùng lá mã liên an tươi 50-60g, giã nát, hòa vào 50ml rượu trắng, vắt lấy nước uống. Bã đắp kín xung quanh vết thương.
(Theo SK & ĐS)
No comments:
Post a Comment