Dùng bệnh chữa bệnh

Thông thường người ta cho rằng, một người nếu như đã bị một bệnh, mà lại bị thêm một bệnh khác nữa thì bệnh tình càng trầm trọng hơn, sức khỏe càng giảm sút. Song trên thực tế không hẳn là như vậy. Có một số bệnh xung khắc với một số bệnh khác. Nghĩa là chúng không thể tồn tại trên cùng một cơ thể hoặc nếu cơ thể đã mắc bệnh này rồi thì sẽ không bao giờ bị mắc bệnh kia...

"Cuộc chiến" giữa các bệnh tật

Năm 1992, tại một bệnh viện ở Mỹ, một bệnh nhân ung thư dạ dày giai đoạn cuối. Do thành dạ dày bị nhiễm khuẩn nặng, bệnh nhân bỗng sốt cao. Trước diễn biến đó, cả người bệnh và bác sĩ đều mất lòng tin trong điều trị, chỉ còn cách nằm chờ tử thần đón đi. Thế nhưng, điều khiến người ta khó tin là không lâu sau, người bệnh đã lui cơn sốt, viêm nhiễm cũng khỏi hẳn, kiểm tra bệnh lý thấy trên cơ thể không còn tế bào ung thư nữa, và bệnh ung thư dạ dày của ông đã biến mất như một kỳ tích.

Năm 2003, một người đàn ông Pháp vốn đã bị bệnh máu gamaglobulin (một bệnh thuộc hệ thống miễn dịch ít gặp), giờ lại bị nhiễm thêm HIV. Ai cũng cho rằng người bệnh bất hạnh này lại phải chịu sự tàn phá cơ thể khác nào như thêm dầu vào lửa, chỉ còn chờ chết. Nhưng người này sau khi bị nhiễm HIV thì bệnh tình bỗng có chuyển biến tích cực, hệ thống miễn dịch trong cơ thể như được phục hồi lại, sức khỏe ngày càng khá dần lên.

Các tế bào thần kinh ở não người lớn trong điều kiện sinh lý bình thường và bất thường.

Những hiện tượng phục hồi kỳ diệu do sự xung khắc giữa các loại bệnh tật như thế đã được nhiều nhà y học đặc biệt chú ý và để tâm nghiên cứu. Không ít nghiên cứu đã chứng minh được rằng, một số thay đổi diễn ra trong cơ thể chúng ta khi mắc một bệnh nào đó có thể có lợi cho việc đẩy lùi hay tránh được một căn bệnh khác nguy hiểm hơn nhiều.

Cho đến nay, người ta đã phát hiện ra nhiều mối quan hệ xung khắc giữa các loại bệnh tật khác nhau. Chẳng hạn như:

Người bị bệnh thiếu máu tế bào dạng Sickle thì ít khi bị bệnh sốt rét. Vì những biến đổi gen do bệnh thiếu máu gây nên sẽ làm thay đổi hình dạng hồng cầu. Những hồng cầu biến dạng này nhanh chóng bị đào thải. Quá trình này chính là yếu tố đóng vai trò tiêu diệt vi trùng sốt rét.

Những người có nồng độ cholesterol trong máu cao thường rất ít khi mắc các bệnh lây nhiễm. Vì cholesterol là một thứ vũ khí hữu hiệu để bảo vệ họ trước sự tấn công của các virut, vi khuẩn đồng thời là nguồn bổ sung năng lượng để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

Người đã mắc bệnh Huntington - căn bệnh tấn công hệ thần kinh trung ương, gây ra tình trạng mù lòa trí tuệ và những hành vi không thể kiểm soát, thì rất khó bị bệnh ung thư. Theo những nghiên cứu tiến hành tại Đan Mạch, cơ thể những cá nhân mắc chứng bệnh này có protein p53 với nồng độ cao hơn bình thường - yếu tố kìm hãm sự phát triển và buộc tế bào ung thư phải "tự tử". Nồng độ protein p53 cao hơn bình thường cũng tham gia tích cực vào các quá trình sửa chữa AND và kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể.

Dùng bệnh chữa bệnh - Câu chuyện không mới...

Mấy trăm năm trước đây, bệnh đậu mùa đã làm cho nhiều người chết như bệnh ung thư hoặc bệnh tim ngày nay. Bệnh đã được quét bằng cách dùng một loại bệnh họ hàng gần với bệnh đậu mùa nhưng không mấy nguy hiểm bằng, gọi là bệnh đậu bò. Bác sĩ Edward Jenner đã phát hiện ra rằng những mụn lở loét trên người những phụ nữ vắt sữa bò (được gọi là bệnh đậu bò) đã giúp họ sống sót sau khi đại dịch đậu mùa quét qua ngôi làng họ sống. Chính sự lây nhiễm bệnh đậu bò đã tạo lên sự miễn dịch đối với bệnh đậu mùa.Về sau ông đã gây lây nhiễm virut này cho con của người làm vườn và đã chứng tỏ được đây là một sự tạo miễn dịch hiệu quả. Kỹ thuật này sau đó được áp dụng trên toàn thế giới và thuật ngữ "tiêm chủng vaccin" đã được dẫn xuất từ từ Latinh này, có nghĩa là "bò".

Với việc xóa sạch bệnh đậu mùa, việc sử dụng virut đậu bò để phòng bệnh đã chấm dứt. Tuy nhiên, bệnh đậu bò cho đến nay và sẽ tiếp tục là một loại virut hữu ích thực sự. Một số nhà nghiên cứu đã quay lại sử dụng nó như một phương tiện tiềm năng truyền khả năng miễn dịch chống lại các virut khác. Ngày 12/1 vừa qua, bệnh đậu bò đã được sử dụng trong các thử nghiệm vaccin chống bệnh AIDS ở Nam Phi và Thụy Sỹ.

Và một hướng đi mới

Mặc dù cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra lời giải thật rõ ràng về hiện tượng xung khắc giữa các loại bệnh tật. Song, có thể khẳng định rằng, điều này có quan hệ mật thiết với hệ thống miễn dịch phòng vệ của cơ thể. Trong trường hợp trên, các protein bệnh đậu bò chính là cốt lõi của cơ chế khóa và ngăn chặn hệ thống miễn dịch của cơ thể khỏi bị virut đánh bại. Hay như với bệnh nhân ung thư, các tế bào ung thư có thể ức chế hệ thống miễn dịch trong cơ thể, làm cho nó ở vào trạng thái "ngất", ngừng hoạt động. Để rồi thừa cơ hoành hành, phát triển, lan rộng. Nếu trong cơ thể cùng một lúc mắc bệnh thứ hai mà bệnh này lại có những yếu tố tương khắc với bệnh ung thư thì nó sẽ giúp giải tỏa trạng thái "ngất lịm" của hệ thống miễn dịch. Và thế là hệ thống miễn dịch lại tiến hành bao vây tấn công và "đánh bại" các tế bào ung thư, trả lại sức khỏe bình thường cho người bệnh. Ngay trong thực tế cuộc sống thường ngày, những người hay ốm vặt thì lại ít bị bệnh nặng, những người ít ốm vặt lại hay bị bệnh nan y hơn. Đó là do trong cơ thể người hay ốm vặt luôn bị kích thích bởi các vi khuẩn gây bệnh, khiến cho chức năng nội tiết được thúc đẩy, tăng cường và "tính tích cực" của sức miễn dịch trong cơ thể được huy động tối đa, do vậy họ tránh được những bệnh nguy hiểm đồng thời tuổi thọ cũng cao hơn.

Hiện tượng xung khắc bệnh tật đã gợi ý cho giới y khoa những tư duy mới trong điều trị bệnh, nhất là đối với những bệnh dai dẳng hay những bệnh đang ở dạng bó tay không chữa nổi. Chẳng hạn như, có những người từ bệnh nhân ung thư, sau khi phát sốt thì hiện tượng ung thư mất đi, hiện tượng đó gợi mở cho người ta hướng điều trị ung thư, như tạo ra "liệu pháp" gia nhiệt để chữa ung thư, như dùng chăn điện nhiệt đắp cho người bệnh ung thư, rồi cho nối điện gia nhiệt, nâng cao nhiệt độ cơ thể, như kiểu gây "sốt cao nhân tạo" để giết chết các tế bào ung thư trong cơ thể người bệnh. Cũng có người nghĩ tới một phương án điều trị độc đáo "gây nhiễm một bệnh nhỏ để điều trị bệnh lớn", "tạo ra bệnh nhẹ để điều trị bệnh nặng".

Y học hiện đang tìm mọi cách để "lách" những quy luật của bệnh tật, để làm sao nhân loại có thể "hưởng lợi" từ chính chữ "bệnh" trong quy luật sinh - lão - bệnh - tử không thể tránh khỏi của cuộc sống mỗi con người. Chúng ta có thể tin tưởng chắc chắn rằng, những nỗ lực nhằm nghiên cứu sâu rộng hiện tượng xung khắc giữa các loại bệnh tật trong tương lai sẽ tạo phúc cho nhân loại.

Lê Anh ( Theo N and Z)